Werkgroep Zwarte Arend na verkoop café opgeheven

Terugblik van de werkgroep voor het dorp en het netwerk van personen en organisaties
dat meedacht en werkte aan het behoud van het dorpscafe Zwarte Arend.

7 februari 2025 kwam het heuglijke nieuws naar buiten dat Zwarte Arend is verkocht aan
Johan en Minne Dijkstra uit Ljussens. Nog diezelfde dag openden zij het café een aantal
uurtjes voor dorpsgenoten en andere geïnteresseerden. Er mag gezegd worden dat de
Dijkstra’s het fantastisch geregeld hadden! Dat de kroeg afgeladen was geeft wel een
indicatie van de blijdschap rond het nieuws en het belang van Zwarte Arend voor
Peazens-Moddergat.

Bijna anderhalf jaar lang hebben wij als werkgroep getracht om het dorpscafé weer open
te krijgen. Dat het nu via deze manier gelukt is zorgt binnen de werkgroep voor een
positief gevoel, want immers is daarmee ook het doel bereikt: het café behouden voor
het dorp Peazens-Moddergat. Aan de andere kant komt er plotseling een einde aan een
project dat op het punt stond om in een concreter stadium te belanden. De talloze
vergaderingen, afspraken, onderzoeken en schrijfuren hebben echter hoe dan ook tot
een mooi resultaat geleid. De bewustwording van het belang van Zwarte Arend is bij
allerlei partijen en instanties vergroot en ook hebben onze activiteiten in een projectplan
geresulteerd. In dit artikel willen we graag nog eenmaal terugkijken op onze
werkzaamheden en hoe we tot deze resultaten zijn gekomen.

Op 8 december 2023 organiseerden we – als net opgerichte werkgroep – een eerste
openbare bijeenkomst in de Wynroas. De avondsessie had als doel om een toelichting
te geven op de plannen van de werkgroep, maar ook om het draagvlak onder de
bewoners van Peazens-Moddergat te onderzoeken. Aan de oproep om mee te denken
over de toekomst van de dorpskroeg werd goed gehoor gegeven, want de inwoners van
het tweelingdorp kwamen in grote getale opdagen. Daarnaast waren er
vertegenwoordigers aanwezig van Doarpswurk, Streekwurk en de gemeente Noardeast-
Fryslân, om het één en ander toe te lichten over hun ervaring met dit soort
ondernemingen en op welke manier zij de werkgroep kunnen ondersteunen. De
ongeveer zestig aanwezige dorpelingen stonden achter de plannen van de werkgroep, al
riep het nog veel vragen op over de invulling van het project en over de financiering van
de aankoop en verbouwing. De werkgroep heeft toen erkend dat er op dat gebied nog
weinig duidelijkheid te geven was en dat er in de nabije toekomst onderzocht moest
worden of het plan überhaupt financieel haalbaar is en via welke wegen en in welke
vorm dat dan gerealiseerd kan worden. De werkgroep heeft daarbij benadrukt dat ze
geen onverantwoordelijke keuzes wilde maken en dat het zich eerst zou richten op het
haalbaarheidsonderzoek van het project.

In de daaropvolgende maanden heeft de werkgroep niet stil gezeten, want er werd volop
gewerkt aan een vorm en een visie voor het project. Doel vanaf het begin is dat Zwarte
Arend eigendom zou worden van een non-profit stichting die zich inzet voor behoud en
beheer van het gebouw dat geëxploiteerd wordt als sociaal dorpscafé. Het zou moeten
gaan om een zelfstandige stichting die grotendeels uit inwoners van Peazens-Moddergat
moest bestaan. Na de aankoop van het pand door de stichting was een verbouwing
noodzakelijk geweest om het sociaal dorpscafé aan moderne maatstaven te laten
voldoen. De stichting zou de exploitatie daarna uitbesteden aan een pachter, die ruimte
zou krijgen om als ondernemer te functioneren, maar wel binnen de randvoorwaarden
van de stichting.
Tijdens het schrijven van de visie onderzocht de werkgroep ook de financiële
haalbaarheid van de plannen. De werkgroep heeft zich onder meer laten adviseren door
Doarp en Bedriuw (DBF). en Ynbusiness. Beide zijn adviesbureaus die zich onder
andere richten op de horeca en herbestemming van historische panden. Uit de
doorrekeningen en adviezen werd duidelijk dat succes van het project zeker mogelijk zou
zijn, mits de financieringsbehoefte zo laag mogelijk werd gehouden. De werkgroep zou
daarom maximaal in moeten zetten op de steun van de gemeente, fondsen en subsidies
en wellicht ook op een bijdrage van de lokale gemeenschap. Er is toen een financiële
commissie binnen de werkgroep opgericht die zich oriënteerde op de diverse
mogelijkheden.

De werkgroep stelde een projectplan op waarin doelstellingen, aanpak, juridische vorm
en kosten en baten helder beschreven zijn. Tegelijkertijd met het schrijven van het
projectplan is de werkgroep ook steeds bezig geweest met het in contact komen met
externe partijen die ons konden adviseren en ondersteunen. Zo werd het Dokkumer
Architectenkantoor Adema bereid gevonden om een aantal verbouwplannen voor ons te
tekenen en door te rekenen. Deze mooie plannen zullen door ons dus uiteindelijk niet
uitgevoerd worden, maar het mag benadrukt worden dat de werkgroep Adema
Architecten voor hun medewerking zeer erkentelijk is. Ook heeft Notaris Hellema de
werkgroep voorzien van juridisch advies met betrekking tot het oprichten van een
stichting en de kansen en beperkingen van ons plan. Adema en Hellema deden dit om
niet vanuit maatschappelijke betrokkenheid en affiniteit met het project.
Gedurende het project werd het Dorpsbelang van Peazens-Moddergat steeds op de
hoogte gehouden van de vorderingen. Voor kans van slagen van het project was de steun
van Dorpsbelang zeer belangrijk. Daarbij is het altijd de bedoeling geweest dat de
verantwoordelijkheden gescheiden bleven. De werkgroep/stichting zou een zelfstandig
opererend orgaan blijven en niet onder de paraplu van het Dorpsbelang actief zijn. Ook
werd de samenwerking gezocht met andere organisaties in het dorp. De besturen van De
Wynroas, Kaatsvereniging, Dorpsbelang, De Dûbelslach, Activiteitencommissie en It
Fiskershúske ondertekenden allen de intentieovereenkomst ter ondersteuning van het
project Zwarte Arend.
Ook waren wij tijdens onze werkzaamheden voortdurend in contact met de gemeente
Noardeast-Fryslân. Het was van cruciaal belang dat de gemeente het project zou
ondersteunen. Niet alleen omdat de steun van de gemeente belangrijk is voor fondsen
en subsidies, maar ook omdat wij voor de aanschaf van het pand een belangrijke
financiële bijdrage van de gemeente wilden vragen. De contacten met de gemeente,
wethouder Braaksma en ambtenaren, waren heel positief en steunend. De gemeente
Noardeast-Fryslân ziet heel goed het belang van Zwarte Arend voor het dorp en voor het
toerisme! Door de verkoop van Zwarte Arend zijn projectplan en subsidieaanvraag
uiteindelijk niet formeel ingediend.

De werkgroep wordt nu na het nieuws van de verkoop opgeheven. Wat overblijft in
concrete zin is een afgerond projectplan. Toekomstige werkgroepen in Peazens-
Moddergat zouden hier gebruik van kunnen maken, want het bevat veel uitgewerkte
informatie over het dorp, het toerisme en andere aspecten. Daarnaast zijn wij niet het
enige dorp dat te maken heeft met leegstand van haar horeca. Wellicht dat andere
lokale ‘red de kroeg’ initiatieven nog inspiratie kunnen trekken uit het plan Zwarte Arend.
Daarnaast hopen wij met onze activiteiten een bijdrage te hebben geleverd aan de
bewustwording van het belang van het dorpscafé in Peazens-Moddergat, maar ook
breder aan de bewustwording bij de dorpelingen dat we in een prachtig dorp wonen en
zelf ook bij kunnen dragen aan de kwaliteit en de leefbaarheid van het dorp. De
werkgroep heeft zich in ieder geval het afgelopen anderhalf jaar met veel passie voor
deze belangrijke zaak ingezet! Rest ons nog te zeggen dat wij iedereen die een bijdrage
heeft geleverd aan het project willen bedanken voor hun medewerking en uiteraard
nogmaals veel succes gewenst voor de gebroeders Dijkstra!

Namens de werkgroep Zwarte Arend,
Durk Slager
Albert Formsma
Bert Overzet
Sietse Pieter Visser
Gerda Vanger
Marjanne Faber